Als alles meezit kan Nederland op maandag 4 januari 2021 starten met het inenten van mensen tegen het coronavirus, zo maakte minister De Jonge eergisteren bekend. Toen ik het goede nieuws hoorde, kon ik het bijna niet geloven. Maar ik werd er wel blij van!
Gisteren zat ik twee uur in mijn auto. Ik houd ervan om tijdens autoritten naar de radio te luisteren. Ik switch graag tussen BNR en Radio 1. Ik hoorde allerlei deskundigen en belanghebbenden voorbijkomen die grote bedenkingen hebben bij de haalbaarheid van de plannen van De Jonge. Sterker nog, sommigen betwijfelen zelfs of er überhaupt een plan is. Je zou er moedeloos van worden.
Invloed
Blij of moedeloos, het helpt allebei niet. Want ik heb er geen invloed op. Om met Stephen Covey te spreken: wanneer er gestart wordt met inenten zit in mijn cirkel van betrokkenheid, maar niet in mijn cirkel van invloed. Dat geldt voor vrijwel alle Nederlanders, waaronder ook de ondernemers.
En als deze onzekerheid nu de enige was! Er zijn tal van onzekerheden waar ondernemers mee hebben te maken die grote gevolgen voor hun bedrijf kunnen hebben, maar waar ze weinig of geen invloed op hebben.
Zoals, wanneer kunnen we weer terug naar ‘normaal’? En is dat ‘normaal’ nog wel het ‘oude normaal’? Blijven we veel thuiswerken? Is het nog wel nodig wegen te bouwen? Is online vergaderen een blijvertje? Gaan we weer net zo veel vliegen als we deden voor Corona?
Of hoe ontwikkelt de wereldeconomie zich? Heeft de huidige economische crisis de vorm van een V, U, W, L, K of nog weer een andere letter? Wie zij de winnaars en wie de verliezers van deze crisis? Komt het economisch herstel op tijd voor de horeca, de evenementenindustrie, de culturele instellingen? Hoe hoog zal de werkloosheid oplopen? Hoe zelfredzaam zijn ZZP-ers? Hoelang blijft de overheid het bedrijfsleven nog ondersteunen? Wat als er na maart 2021 een kabinet van een andere politieke samenstelling komt?
En ook wat gaan we doen aan wat waarschijnlijk de grootste crisis is van onze tijd, die van het klimaat? Hoe gaan we op een duurzame manier voorzien in onze energiebehoefte? Hoe gaan we de stikstofcrisis oplossen? Komt er weer ruimte voor de noodzakelijke bouw van huizen en waar? Wat voor Brexit krijgen we en hoe gaat die onze economie raken? En de almaar oplopende kosten van de gezondheidszorg, wat gaan we daaraan doen?
Een greep uit de ontwikkelingen en onzekerheden waar we als ondernemers mee te maken hebben. Afhankelijk van de bedrijfstak raken die ons in meer of mindere mate. En dat kan zowel negatief als positief uitpakken, zoals we juist in de afgelopen maanden hebben gezien.
Goede strategie helpt
Op de (toekomstige) omstandigheden heb je als ondernemer weinig of geen invloed. Maar wèl op hoe je met die omstandigheden omgaat, erop reageert of beter nog anticipeert. Welke beslissingen neem je en hoe voer je die uit?
Wat enorm helpt is een goede strategie. Een goede strategie is onder andere gebaseerd op wat-als-scenario’s, waarin rekening is gehouden met de voor jouw bedrijf belangrijke onzekerheden.
Goede strategie geeft houvast, overzicht en rust, en maakt de kans op winst en duurzaam succes een stuk groter.
Zonder goede strategie val je gemakkelijk ten prooi aan opportunisme en jaag je achter elke mogelijkheid aan, of raak je overweldigd en bevries je. Een goede strategie geeft juist houvast, overzicht en rust in het algemeen en in uitdagende tijden in het bijzonder.
Zoals een van de meest invloedrijke denkers over strategie, Richard Rumelt, al jaren geleden aantoonde: er is een verband tussen de strategie en de winstgevendheid van een bedrijf. Dus het beschikken over een goede strategie maakt de kans op duurzaam succes een stuk groter.
Volgens diezelfde Rumelt is goede strategie helaas eerder uitzondering dan regel. Maar dat betekent ook dat er grote kansen zijn om het beter te doen dan de concurrentie.
Dat is pas echt goed nieuws voor ondernemers!
Goede strategie is eerder uitzondering dan regel. Dat biedt grote kansen aan ondernemers om het beter te doen dan de concurrentie!
Wil je mijn blog voortaan als nieuwsbrief in je e-mail ontvangen? Klik op deze link.
Dit weekend las ik Loyaliteit, de autobiografie uit 2018 van de voormalige baas van de FBI James Comey. Ik had het boek twee jaar geleden voor mijn verjaardag gekregen, maar was er nooit aan toegekomen het te lezen.
Ten onrechte, het is een openhartig, scherp en fascinerend boek. Het geeft uit de eerste hand inzicht in het reilen en zeilen van de uitvoerende macht in de VS. Comey, zelf republikein, diende onder drie presidenten, twee republikeinse (Bush en Trump) en een democratische (Obama).
Plassende prostituees
Het boek bevat zeker ook sensationele passages, vooral over zijn periode met Trump. Bijvoorbeeld dat Comey in zijn eerste gesprek onder vier ogen met Trump moet vertellen dat er in brede kring verhalen rondgaan over dat Trump in 2013 met prostituees in een hotel in Moskou zou hebben gezeten en dat de Russen daar filmopnamen van hadden gemaakt. Hij noemt maar niet dat er ook wordt beweerd dat Trump de prostituees over elkaar heen heeft laten plassen op het bed waarin president Obama en zijn vrouw hadden geslapen.
De manier waarop Trump Comey ontslaat is bijna surrealistisch. Comey verneemt het in 2017 via de televisie, terwijl hij zelf een groep nieuwe FBI-medewerkers staat toe te spreken.
Leiderschapslessen
Maar het boek van Comey is minstens zo interessant omdat we er veel van kunnen leren over leiderschap. En niet omdat Comey een ‘heilige’ is. Sterker nog, hij is ook openhartig over zijn minder fraaie kanten. Bijvoorbeeld:
“Een van mijn zwakke punten, vooral in mijn jongere jaren, was overmoed, de neiging om snel tot een conclusie te komen en er dat te fanatiek aan vast te houden. Of om te snel een besluit te nemen en tegen mezelf te zeggen dat ik ‘besluitvaardig’ was, terwijl ik in werkelijkheid impulsief en arrogant was. Ik heb er mijn hele leven mee geworsteld.”
(Ik moet bekennen: deze passage zou over mijzelf kunnen gaan.)
Dit vind ik de drie belangrijkste lessen over leiderschap die het boek bevat:
Waarden en loyaliteit
Voor Comey zijn “… waarden - waarheid, integriteit en respect voor anderen, om er maar een paar te noemen - […] de ijkpunten waarop goede leiders beslissingen baseren, en dan vooral lastige beslissingen waarbij er geen gemakkelijke of goede opties beschikbaar zijn. Zulke waarden zijn belangrijker dan de waan van de dag of tribaal groepsdenken. Zulke waarden zijn belangrijker dan impulsief denken van hoger geplaatsten en wilde invallen van werknemers. Ze zijn belangrijker dan de winstgevendheid van een bedrijf en het bedrag dat onder de streep staat. Ethisch verantwoord leiderschap houdt in dat je kiest voor een hoger soort loyaliteit: loyaliteit aan die kernwaarden in plaats van persoonlijk gewin.”
Humor en lachen
“Vooral gevoel voor humor vind ik een belangrijke indicator – of ‘uiting’ – van iemands ego. Bij een doeltreffend leider zijn zelfvertrouwen en bescheidenheid in evenwicht: dit is van essentieel belang. Oprecht lachen vergt een zekere mate van zelfverzekerdheid, want we zien er allemaal een raar uit als we lachen. Dat maakt ons kwetsbaar, en daar zijn de meeste mensen bang voor. Door te lachen, uiten we vaak ook onze waardering voor iemand die iets grappigs heeft gezegd. Jij hebt het dus niet zelf gezegd, en door te lachen erken je de ander, iets wat onzekere mensen niet kunnen.”
Grote leiders
Ten slotte de visie van Comey op wat groot leiderschap is. Grote leiders:
- zijn integer en fatsoenlijk
- hebben genoeg zelfvertrouwen om bescheiden te zijn
- zijn vriendelijk èn hard
- zijn transparant
- zijn zich ervan bewust dat iedereen zingeving in zijn werk zoekt
- weten dat het belangrijk is wat ze zeggen, maar dat het nog veel belangrijker is wat ze doen, omdat hun mensen hen altijd in het oog houden.
De leiderschapslessen van James Comey zijn zeer de moeite waard, zeker voor een ieder die zelf leidinggeeft of dat gaat doen. Het verbaast mij dan ook niet dat hij nu werkt aan een universiteit en daar lesgeeft over ethisch leiderschap.
Wil je mijn blog voortaan als nieuwsbrief in je e-mail ontvangen? Klik op deze link.
Wat als je klant echt een koning is? En dan bedoel ik niet onze Willem-Alexander of Filip van België. Maar koning Croesus.
Wie? Die ken ik niet! Dat zou heel goed kunnen.
Want Koning Croesus leefde ruim 2.500 jaar geleden. Hij heerste over gebieden in wat wij nu Turkije en Griekenland noemen. Door zijn vele veroveringen werd hij steenrijk. Hij werd gezien als de rijkste man ter wereld.
Stel nou eens dat die rijkste man ter wereld jouw klant was. Een man met onbeperkte middelen, zoals geld, relaties, menskracht, informatie. Hoe zou je in jouw business koning Croesus een onweerstaanbaar aanbod kunnen doen?
Ik zou me kunnen voorstellen dat de eigenaren van Pathé Thuis zichzelf die vraag hebben gesteld. En dat ze toen het lumineuze idee van de privé-bioscoop bedachten. Een bioscoop alleen voor de koning en voor wie hij maar wil uitnodigen. Met alle films die je je maar kunt indenken instant beschikbaar. En natuurlijk met de meeste exquise spijzen en dranken voor, tijdens en na de film. Zoiets.
Dit idee is natuurlijk niet levensvatbaar en schaalbaar. Maar het is wel de eerste stap op weg naar een interessant business model.
Want wat hebben deze inventieve ondernemers bedacht: een netwerk van privé-bioscopen waar je in een comfortabele fauteuil elke film kunt kijken, op elk moment, desgewenst met wijn en oesters. Een variëteit aan bioscoopzaaltjes met verschillende aantallen zitplaatsen, waar je zelf de temperatuur en het licht kunt regelen, en kunt bepalen wanneer het pauze is. En reserveren doe je via een app op je smartphone. De verwachting is dat het anderhalf keer zo duur zal zijn als een gewoon bioscoopkaartje.
Het idee van een privé-bioscoop-voor-de-koning is getransformeerd tot een levensvatbaar bedrijfsconcept door het te standaardiseren en automatiseren, waardoor de kosten enorm zijn gereduceerd.
Deze manier van denken kan elke ondernemer gebruiken. Daarvoor moet je jezelf twee vragen stellen:
- Hoe zou ik in mijn business koning Croesus een onweerstaanbaar aanbod kunnen doen?
- Hoe kan ik het ‘Croesus-idee’ zodanig standaardiseren en automatiseren dat het een levensvatbaar en schaalbaar business model wordt?
En waarom dan koning Croesus gebruiken voor het gedachtenexperiment, en niet Jeff Bezos, Bill Gates of Warren Buffet? Omdat we, anders dan bij Croesus, bij die bekende personen allerlei gevoelens hebben die onze gedachtenvorming in de weg kunnen staan.
Koning Croesus was overigens niet werkelijk de inspiratiebron van de eigenaren van Pathé Thuis. Een van hen dacht negen jaar geleden, terwijl hij met zijn vriendin in de bioscoop naar de laatste Harry Potter film keek, hoe gaaf het zou zijn om je eigen bioscoop te hebben. Daar is het begonnen.
Maar als je het toeval een handje wilt helpen, dan kan je je laten inspireren door koning Croesus.
Wil je mijn blog voortaan als nieuwsbrief in je e-mail ontvangen? Klik dan op deze link.